Opis
Cechy charakterystyczne Difenbachii
Difenbachia (Dieffenbachia) — rodzaj zielnych wiecznie zielonych roślin wieloletnich z rodziny obrazkowatych (Araceae), liczący dokładnie 52 gatunki. Wszystkie pochodzą z tropików Ameryki Centralnej i Południowej. Rozpowszechniło się błędne przekonanie że został nazwany on na cześć niemieckiego chirurga o nazwisku Dieffenbach, mieszkającego w mieście Königsberg. W rzeczywistości Joseph Dieffenbach (1796—1863) był austriackim ogrodnikiem, ale nie zwykłym amatorem, odrobinkę ekscentryczny, ale szczerze mówiąc, wytrwale i kompetentnie pracował jako starszy ogrodnik Cesarskiego ogrodu botanicznego w wiedeńskiej rezydencji austriackich monarchów Habsburgów, znanym na cały świat jako Pałac Schönbrunn.
Wiele gatunków Difenbachii zostało pokojowymi «wychowancami» i już od ponad 150-ciu lat wykorzystywane są w zazielenieniu wnętrz dzięki bujnym pięknym liściom —dużym i przeważnie pstrym. Niżej w porządku alfabetycznym (nie według popularności) podana jest nie pełna lista tych gatunków:
— Difenbachia bausei (Dieffenbachia x bausei, hybryda) demonstruje owalne żółto-zielone liście do 35 centymetrów długości z pojedynczymi białymi i niezliczonymi ciemnozielonymi plamami (tak zwany «marmurkowy rysunek»);
— Difenbachia wspaniała (Dieffenbachia magnifica), znana również jako Difenbachia królewska (Dieffenbachia rex), pozwala siebie rozpoznawać po białych kropkach na ogonkach liściowych. A same liście (między żyłkami) — jasnozielone z białymi plamami;
— Difenbachia wielkolistna (Dieffenbachia macrophylla) w niektórych źródłach kwalifikuje się jako jedyny gatunek z liśćmi jednobarwnego zielonego koloru. Są one podłużno-jajowate, bywają szeroko-jajowatymi, osiągają rozmiary 60 na 40 centymetrów, « szczycą się» grubą, dobrze widoczną żyłką centralną;
— Difenbachia powabna, lub przyjemna (Dieffenbachia amoena), ma szerokie eliptyczne liście do 60 centymetrów długości. W odmianie «Camilla» są one kremowe z nieszeroką zieloną obwódką na brzegach, w odmianie «Tropic Snow» («Tropikalny śnieg») — ciemnozielone z symetrycznymi żółto-zielonymi «choinkami noworocznymi» rozmieszczonymi wzdłuż żyłek centralnych;
— Difenbachia nakrapiana (Dieffenbachia maculata), znana również jako Difenbachia pstra (Dieffenbachia picta), również jako Difenbachia brazylijska (Dieffenbachia brasiliense), wsławiła się wydłużonymi lub lancetowatymi (ostro zakończonymi) blaszkami liściowymi o długości 40-50 centymetrów, i szerokości 10-12 centymetrów. Ubarwienie liści u różnych odmian tego gatunku jest różne, powierzchnie są «rozliniowane» bocznymi żyłkami w sporej ilości (do piętnastu);
— Difenbachia Seguiny (Dieffenbachia seguine), którą czasami jakoś mylą z Difenbachiją przyjemną, raczej jest podobna do Difenbachii pstrej, ale szerokość liści jest większa (osiąga 16 centymetrów), a liczba żyłek jest mniejsza (9-12);
— Difenbachia oerstedii (Dieffenbachia oerstedii) ma całkiem zielone liście (czasami są na nich nieduże jasne plamy) z wyróżniającą się żyłką centralną. Kształt ich — owalno-zaostrzony lub wydłużono-sercowaty. Długość — do 30-35 centymetrów.
Pąk szczytowy ukazuje się z reguły, na wierzchołku pędu. (Są też rozkrzewiające się gatunki, u których pąki śpiące są zdolne budzić się obok jego podstawy i/lub wyżej.) Wzrost jest szybki: w dobrych warunkach co tydzień tworzy się nowy liść, sumaryczna wysokość może «wystrzelić» ponad 2 metry (co prawda, z wzrostem jej pień z dołu obnaża się pogarszając dekoracyjność). Inną zaletą Difenbachii przyjęto nazywać wytrzymałość. Jednak uważać tą roślinę za całkiem już niewybredną nie trzeba: nie wystarcza światła — liście żółkną, chłodno w pomieszczeniu — one znowu nieprzyjemnie żółkną, rozhulał się zimny przeciąg — nie tylko pożółkną, ale i jeszcze skręcą się (szczególnie dolne).
Kwitnieniem Difenbachia nikogo nie urzeka. Po pierwsze, kwitnie w pokojach raczej rzadko. Po drugie, traci wiele sił na kwitnienie i doprowadzenie nasion do pełnej dojrzałości, a sama słabnie (szybko starzeją i zupełnie obumierają dolne liście). Po trzecie, jej kwiatostan (jaki i u innych «członków» rodziny obrazkowatych) przedstawia sobą kolbę, której wartość ogólno estetyczna jest wątpliwa: na głównej, dobrze rozwiniętej, grubej, mięsistej osi siedzą drobne kwiatki… Ciekawie jest popatrzyć na owoce — pomarańczowo czerwone jagody. Znawcy i koneserzy jednak rekomendują usuwać kwiatostany natychmiast po ich pojawieniu się.
UWAGA! Nie można uprawiać Difenbachie w miejscach dostępnych dla zwierząt domowych i małych dzieci, ponieważ w obfitym soku jej «apetycznych» liści i grubego pnia-łodygi są substancje chemiczne wywołujące zmiany skórne (proste lub alergiczne kontaktowe zapalenie skóry). Objaw złych następstw opóźnia się o kilkadziesiąt sekund, dlatego nie od razu można zauważyć zatrucie (zazwyczaj jednak zwierzęta, i dzieci bardzo szybko przestają żuć roślinę, podporządkowują się uczuciu bólu). Pracować należy w rękawiczkach, a po pracy koniecznie wymyjcie ręce z mydłem!!
Sekrety udanej uprawy Difenbachii
Preferuje ona jasne rozproszone światło, ale będzie rosnąć również w półcieniu. Wiosną i latem potrzebuje obowiązkowej ochrony przed bezpośrednimi promieniami słonecznymi.
Lubi hojne podlewanie (zimą je ograniczamy) i bardzo wilgotne otaczające powietrze (60-70%). Potrzebne jest regularnie opryskiwanie liści (a nawet obmywanie), jednak woda nie powinna nalewać się w ich ogonki liściowe, grożąc gniciem.
Lubi ciepło, ale nie fanatycznie. Zakresy najbardziej korzystnych temperatur: latem — 20-22°C, zimą — 18-20°C.
W okresie od maja do końca sierpnia niezbędne jest zasilanie nawozem kompleksowym minimum 2 razy w miesiącu (przy niewystarczającej ilości substancji odżywczych dolna część pnia obnaży się znacznie szybciej). Jesienią i zimą nawozami nie zasilamy.
Przesadzamy Difenbachię w wiosenno-letnim okresie raz na 1-2 lata, gdy jej potężny system korzeniowy oplecie całą bryłę ziemi. Za sygnał do przesadzania służą żółknące dolne liście przy aktywnym wzroście wierzchołka. Wybierzcie przestronniejszą doniczkę i obciążcie ją za pomocą drenażu. Słabo kwaśna (pH = 5,0-6,0) mieszanina gleby powinna zawierać kompost liściowy i iglasty, przy tym być pulchną i lekką. Zakupione podłoża torfowe nie nadają się: zbyt chłoną wilgoć, a od nadmiernej wilgoci korzenie «chętnie» gniją. Rekomenduje się wielokrotnie wypróbowany przepis — piasek, obornik, ziemia liściowa, torf w stosunku 1 : 2 : 2 : 2.
Rozmnażanie wykonujemy 5-7-centymetrowymi obcinkami łodygi, które zakorzeniają się, zapewniając podgrzanie mieszaniny torfu i grubego piasku do 30°C. Jeśli gatunek jest rozkrzewiający się, to rozmnażajcie go przez pędy potomne w wodzie. Jeśli zechcecie odmłodzić roślinę (raz na 3-4 lata), to zetnijcie wierzchołek z częścią pnia i zakorzeniajcie — problemy nie powstaną: takiej «egzekucji» Difenbachia sprzeciwiać się nie będzie. Jeśli ona, jak to się mówi, przerosła (i bezwstydnie obnażona gruba «noga» drażni wzrok) — zróbcie to samo: powtórnie zakorzeńcie wierzchołek, i będziecie znów cieszyć się zwartym kształtem.
Przycinania Difenbachia nie potrzebuje, ale jeśli już wykazuje tendencję do bardzo szybkiego wyciągania się — wierzchołek można przyciąć.
Ewentualne trudności
Liście blakną, jeśli raz za razem wystawione są na bezpośrednie promienie słoneczne.
Końce liści robią się brązowymi z powodu wysuszenia gleby.
Wysuszenie i nadmierne nawilżenie gleby są jednakowo niedopuszczalne —powinna ona mieć stale umiarkowaną wilgotność.
Miękkość łodygi mówi o zaczynającym się gniciu rośliny, za co «dziękować» należy obfitemu podlewaniu przy niskiej temperaturze otaczającego powietrza (lub jej nagłym zmianom). Te niepożądane czynniki doprowadzają także do gnicia korzeni, od czego wszystkie liście brązowieją i usychają.
Dolne liście żółkną, marszczą się od przeciągów i nadmiernego chłodu.
Z owadów wysysających sok komórkowy, niebezpieczne są przede wszystkim:
— czerwce mączyste (długość ich ciał od 3 do 6 milimetrów). Porażają liście, pędy oraz kwiatki (gdy są). Liście wykrzywiają się, usychają i opadają, wskutek czego «ulubienicy» zagraża zguba, jeśli nie rozpocząć walki;
—roztocze z rodziny prędziorkowatych. Ich «pomyślności» sprzyja nadmierna suchość powietrza (wilgotność względna poniżej 60%). Rozmiary tych stworzeń są bardzo małe (0,3-0,6 milimetra), dlatego stwierdzenie o ich ataku opieramy na podstawie smutnych następstw: w międzywęźlach na pniu pojawia się pajęczyna, liście więdną i opadają;
— tarczniki i miseczniki. Są one dość łatwo widoczne gołym okiem, a dodatkowy objaw ich gwałtownej działalności — na powierzchni liści i łodygi pojawiają się brązowe blaszki, które trudno jest zeskrobać. W wyniku czego liście mogą tracić kolor, usychać i opadać.
Praktyczne środki walki z pasożytami we wszystkich wymienionych przypadkach są jednakowe: 1) roślinę starannie przecieramy gąbką z mydłem i obmywamy ciepłym prysznicem; 2) regularnie opryskujemy wodą o temperaturze pokojowej; 3) jeśli porażenie jest bardzo silne, to opryskujemy roztworem aktellika (stężenie — 0,15%, czyli 1-2 mililitry na litr wody)
Zdrowa i czysta Difenbachia zawsze jest atrakcyjna i zdolna jest udekorować każde pomieszczenie.
