Opis
Cechy charakterystyczne Draceny
Dracena (Dracaena) — rodzaj roślin wcześniej należący do rodziny agawowych (Agavaceae), potem — do oddzielnej rodziny dracenowatych (Dracaenaceae). Współczesny system klasyfikacji botanicznej APG II (opublikowany w 2003 roku), którego autorami są naukowcy zjednoczeni w «Grupę filogenezy roślin okrytonasiennych» (Angiosperm Phylogeny Group), włączył ten rodzaj do rodziny myszopłochowatych (Ruscaceae). Dla informacji: poprzedni wariant systemu — APG I — zdobył rozgłos w 1998 roku, następny— APG III — w 2009 roku.
Według różnych danych, rodzaj zawiera w sobie od 40 do 150 gatunków. Jeden z nich (Dracaena americana, po angielsku «Central America Dragon Tree», czyli «środkowoamerykańskie drzewo smoka») występuje w tropikach Ameryki Centralnej, kilka — w Azji Południowej, pozostałe (większość) — w Afryce. W tłumaczeniu z języka łacińskiego na język rosyjski naukowa nazwa rodzaju oznacza «samica smoka», rośliny te nazywane są również Smokowcami (Władimir Iwanowicz Dal w swoim «Słowniku» przytoczył synonim «drakonka»). Mieszkańcy Ameryki Centralnej i Południowej nazywają Dracaena americana «drzewkiem szczęścia», ponieważ istnieje starożytna aztecka legenda: młody wojownik pokochał córkę najwyższego kapłana, ten wetkną w ziemię kij i dał ubiegającemu się o rękę córki kandydatowi 5 dni na pojawienie się na nim liści, — w przeciwnym razie śmierć… Wojownik zaczął podlewać kij, a on okazał się fragmentem drzewa smoka — i dramatyczna sytuacja zakończyła się «happy endem»!
A jeśli wrócić do powagi, to każdego przedstawiciela rodzaju Dracena można zaliczyć do jednej z dwóch odmian: 1) obdarzone rozmiarami drzewa, mocnymi pniami i twardymi liśćmi, zdolne zielenieć w suchych (nawet półpustynnych) terenach, i 2) krzewy, preferujące życie jako podszyt w lasach tropikalnych, «skonstruowane»z kształtnych łodyg z liśćmi, które wyglądem i gibkością przypominają rzemień. Rośliny obu kategorii zyskały szeroką popularność w roli roślin pokojowych.
Oto ich bynajmniej nie pełna lista (w porządku alfabetycznym) z głównymi cechami:
— Dracena Godseffiana (Dracaena godseffiana). Skórzaste owalne liście 7-10 centymetrów długości, i 3-5 centymetrów szerokości przypominają wawrzynowe. Powierzchnia jest błyszcząco-zielona, na niej są rozsypane białe, kremowe lub jasnozielone plamki i/lub kółka. Dla większej pełni obrazu należy wspomnieć, że Dracena Godseffiana jest półkrzewem;
— Dracena Goldieana (Dracaena goldieana) z Afryki Zachodniej (dokładniej, Nigerii Południowej) demonstruje spojrzeniu liście skórzaste, szerokie (10-14 centymetrów) i nie bardzo długie (18-22 centymetry), zielone z poprzecznymi białymi paskami. Kwitnie w czerwcu—lipcu, kwiatki otwierają się nocą;
— Dracena deremeńska, lub deremańska (Dracaena deremensis). Lancetowate gęste liście do 50 centymetrów długości, i do 5 centymetrów szerokości w młodości skierowane są do sufitu, w starości zwisają, dolne w miarę wzrostu opadają. Wzdłuż każdego liścia występują pasy: w często spotykanej formie «Warneckii» szeroki środkowy — mlecznozielony, a po brzegach dwa wąskie— białe; w formie «Bausei» szeroki środkowy — biały. Forma «Shriveriana» demonstruje szeroką żółtą obwódkę. Jest seria odmian «Stripe», w nazwach których jest wprost wymienione ubarwienie brzegów: «White Stripe» («Biały pas»), «Yellow Stripe» («Żółty pas»), «Green Stripe» («Zielony pas»). Forma «Compacta» wyróżnia się mniejszymi rozmiarami;
— Dracena Hookeriana (Dracaena hookeriana) z zielonymi wąskimi liśćmi o długości do 80 centymetrów może spędzać lato na świeżym powietrzu i spokojnie przezimuje w miejscach osłonionych przed mrozem, przy temperaturze 12°C (a nawet odrobinkę niższej), podczas gdy wszystkie pozostałe gatunki trzeba okrągły rok uprawiać w pomieszczeniu, w którym słupek termometru nie powinien spadać poniżej 18°C;
— Dracena obrzeżona (Dracaena marginata) zwana jeszcze «Madagaskarskim drzewkiem smoka» na ojczystej wyspie wyrasta do pięciu metrów, w oranżeriach do dziesięciu (z podporą), w pokojach — do trzech. Liście są bardzo wąskie (30-90 centymetrów długości, i 2-7 centymetrów szerokości). Obwódka może być nitkowatą czerwoną (w odmianie «Marginata Magenta»), czerwonawo brązową lub blado żółtą. W odmianach «Bicolor», «Tricolor», «Colorama» — szeroki kremowo czerwony podłużny pas na każdym «rzemieniu»;
— Dracena odwrócona (Dracaena reflexa) — najbardziej wybredna, w zwykłych warunkach pokojowych żyje niedługo. Lancetowate (12-16 centymetrów długości i 1,5-3 centymetry szerokości) liście zwężają się w kierunku podstawy, lekko zakręcają się. Naturalny ich kolor — zielony, a odmiana «Song of India» («Pieśń Indii», najbardziej rozpowszechniona w sprzedaży) ma stosunkowo szerokie pstre liście z jasnożółtą obwódką (dokładniej, pasem) na brzegach;
— Dracena Sandera (Dracaena sanderiana) ma podłużno pasiaste liście (zielony środek i białe lub srebrzystoszare brzegi, długość 15-20 centymetrów, szerokość 1-3 centymetry). Jej zakorzenione pędy często są sprzedawane pod nazwą «Lucky Bamboo» («Szczęśliwy bambus»), mimo że nie mają nic wspólnego z prawdziwym bambusem.
— Dracena wonna (Dracaena fragrans). W miejscach naturalnego występowania (w Afryce od 15° szerokości geograficznej północnej do Południowego tropika) ona — drzewo podnoszące swój wierzchołek więcej niż na 6 metrów. W pokojach wysokość jest znacznie mniejsza (od 1 metra), jednak dla potężnego systemu korzeniowego są potrzebne nie tyle doniczki, co kadzie. Kwiatki są białe, bardzo aromatyczne, a liście są ładne — długie (do 1 metra) wyginające się w łuk, jednobarwno zielone lub z kontrastowymi podłużnymi pasami (w odmianie «Massangeana» — szeroki żółty pośrodku, w odmianie «Victoria» i «Lindenii» — jasnożółte na brzegach);
Każda roślina z rodzaju Dracena pozornie wydaje się egzotyczną i bardzo wymagającą w pielęgnacji, a w rzeczywistości nawet sami niedoświadczeni właściciele – hodowcy kwiatów potrafią poradzić sobie ze wszystkimi «problemami».
Sekrety udanej uprawy Draceny
Preferuje ona jasne rozproszone światło z osłoną przed bezpośrednimi promieniami słonecznymi, ale w półcieniu również będzie czuć się nieźle.
Każde kolejne podlewanie latem wykonujemy po przeschnięciu górnej warstwy substratu, a zimą ilość wody znacznie ograniczamy (czyli okrągły rok ściśle trzymamy się zasady umiaru). Przelewanie jest bardzo niebezpieczne, ponieważ przy stale mokrej glebie korzenie zaczynają podgniwać, co zgubnie wpłynie na wszystkie nadziemne części «wychowanki».
Jest jej całkiem «do smaku» suche powietrze mieszkań, ale czasami mimo wszystko należy opryskiwać całą roślinę i od czasu do czasu przecierać liście wilgotną gąbką.
Zakresy najbardziej korzystnych temperatur: latem — 20-23 °C, zimą — 18-20 °C.
W okresie wzrostu — od kwietnia do końca sierpnia — co dwa tygodnie zasilamy specjalnymi nawozami kompleksowymi dla pokojowych ozdobnych roślin liściastych łącząc go z procedurą starannego podlewania.
Przesadzać Dracenę można raz na 2-3 lata w jakikolwiek kwiatowy grunt.
Rozmnażanie dokonujemy albo przez sadzonki wierzchołkowe (z zastosowaniem heteroauksyna i podgrzania gleby), albo kawałkami pnia (o długości nie mniej niż 10 centymetrów), albo odkładami.
Przycinania nie potrzebuje.
Ewentualne trudności
Jasne plamy na liściach — ślady oparzeń słonecznych.
Liście żółkną — nadmiernie suche powietrze lub roślinie nie wystarcza substancji odżywczych.
Liście deformują się, robią się miękkie, brzegi brązowieją —winna jest nienormalnie niska temperatura otaczającego powietrza. Te objawy pojawiają się u delikatnych gatunków Draceny, jeśli zapomnieć o nich obok okna w zimną noc.
Brązowe suche końce lub brzegi liści — szukajcie przyczynę w następującym spisie:
— powietrze jest zbyt suche;
— podlewanie jest zbyt skąpe;
— w pomieszczeniu «hulają» zimne przeciągi.
Z owadów-pasożytów zdolne są najczęściej zaszkodzić Dracenie tarczniki i roślinożerne wciornastki. I te i inne są łatwo widoczne gołym okiem, więc posiadanie i korzystanie z lupy nie jest konieczne, a niezbędny jest zapas skutecznych insektycydów. Wykrywszy agresorów, nie zwlekajcie, nie zastanawiajcie się — przenieście doniczkę z «męczennicą» w odizolowane miejsce (do łazienki, na loggie lub balkon) i rozpoczynajcie walkę dokładnie kierując się wskazówkami «Instrukcji stosowania», w tym skierowanym na osobiste bezpieczeństwo.
