Rośliny domowe Złocień

Opis

Cechy charakterystyczne Złocienia

Złocień (Chrysanthemum) - rodzaj złożonych (Compositae), lub jednorocznych i wieloletnich roślin zielnych i półkrzewów z rodziny astrowatych (Asteraceae). Obejmuje 29 gatunków pochodzących przeważnie z regionów Azji z klimatem umiarkowanym. Naukowcy zajmujący się klasyfikacją ziemskiej flory często poddają przeniesieniu wiele gatunków Złocienia do rodzaju krawnik (Achillea) albo do rodzaju wrotycz (Tanacetum). Motywuje się to wzajemnym podobieństwem wszystkich trzech wyżej wymienionych rodzajów.

Tron cesarza Japonii od czasu, jak otworzyła się ona na Zachód (mniej więcej od drugiej połowy XIX wieku), nazywa się w Europie i Ameryce «Chryzantemowy Tron». Najstarsze z japońskich odznaczeń państwowych- «Najwyższy Order Chryzantemy». Obraz wielopłatkowego kwiatu narodowego jest na urzędowej pieczęci cesarskiej, na emblemacie państwowym, na monetach Japonii.

Jednak jako ozdobno-kwitnące rośliny otwartego gruntu najczęściej wykorzystywane są bynajmniej nie «urodzone» w Japonii, a drobnokwiatowy Złocień koreański (Chrysanthemum x koreanum) posiadający podwyższoną mrozoodporność. Nie jest to samodzielny i w ogóle nie oddzielny gatunek, a podgrupa odmian hybrydowych wchodząca w grupę nazywaną Złocień ogrodowy (Chrysanthemum x hortorum). Ich «przodkami» były, w szczególności (zwróćcie uwagę na rozmach geograficzny): Złocień syberyjski (Chrysanthemum sibiricum), Złocień wielkokwiatowy (Chrysanthemum morifolium), Złocień indyjski (Chrysanthemum indicum). Ten ostatni (jeśli chcecie - dziwcie się) słynie z dużych kwiatów i pasji do ciepła, to znaczy «nie wyobraża sobie» swojego istnienia poza oranżerią.

Teraz Złocień powszechnie i skutecznie staje się rośliną doniczkową. Do hodowli w pokojach, w loggiach i/lub na balkonach wykorzystywane są przeważnie niskie odmiany Złocienia koreańskiego: «Gustav Grunwald», «Złota Gloria», «Stare Złoto», «Alabaster», «Corona», «Jumbo Pink», «Mundo Lilac», «Pampa», «Stella», «Talula» i inne.

Słowo «Chryzantema» w tłumaczeniu z języka greckiego na język polski oznacza «złoty kwiat». I jest to prawda: przecież środkowe rurkowate kwiaty w koszyczku kwiatostanu tradycyjnie bywają żółtymi. Natomiast brzegowe języczkowe zdolne są przedstawiać dla oczu różnorodne ubarwienie - od śnieżnobiałego do intensywnie-liliowego. Jeśli są one rozmieszczone w jednym rzędzie - oczywista forma rumiankowa. W większości odmian hybrydowych rozmieszczenie «języczków» jest wielorzędowe - w takich wypadkach mówimy o kwiatostanach «anemonowych», «pełnych», «półpełnych» lub «pomponowych».

Złocień znany jest od czasów starożytnych (przez co najmniej 25 stuleci). W każdym zakątku świata te prawdziwe piękno przyciągało uwagę i miłość człowieka, budziło natchnienie poetów swoim urokiem- i do tej pory stał się chyba najbardziej popularną rośliną, którą wybieramy do dekoracji wnętrz i ogrodów. Powszechne sympatie są wzmocnione oczywistym zwyczajem koreańskich Złocieni, cudownie kwitną od lata do późnej jesieni:

- wczesne odmiany zaczynają «witać» swoją wspaniałością od połowy lipca;

- średnie - od trzeciego tygodnia września;

- średnio-późne - od października.

Specjalne gatunki Złocienia używane są przez Japończyków i Chińczyków w leczeniu i profilaktyce różnych chorób lub w żywieniu na równi z warzywami. Na przykład liście Złocienia wieńcowego (Chrysanthemum coronarium, w języku chińskim «tunchao») są bogate w witaminy, mikroelementy, jak również biologicznie aktywne substancje, które mogą spowolnić objawy starzenia, oraz zmniejszyć ryzyko zachorowania na nowotwory. Czy odważycie się skosztować jego młode czerwcowe pędy z duszonym mięsem lub w sałatkach - przygotujcie się na specyficzny korzenny smak i wykwintny aromat, który prawdopodobnie będzie wydawać się pikantny. A z kwiatostanów można przygotować oszałamiający deser!

Sekrety udanej uprawy Złocienia

Bardziej pożądane jest jasne, ale rozproszone światło z obowiązkowym zacienieniem przed bezpośrednimi promieniami słonecznymi w godzinach południowych. W pokoju wybierzcie wschodnie lub zachodnie okno z dobrą wentylacją. Świetna alternatywa - jasne (i jednocześnie chłodne) miejsce na balkonie.

W okresie wzrostu potrzebne jest obfite podlewanie, kilka razy w tygodniu. Ograniczajcie je synchronicznie wraz z obniżeniem temperatury otaczającego powietrza, w okresie od lata do zimy.

Podwyższona względna wilgotność powietrza sprzyja dobremu samopoczuciu i stabilnemu rozwojowi Złocienia, dlatego należy periodycznie opryskiwać jego liście (w lecie pożądane jest dwa razy na dobę -rano i wieczorem).

Zakresy optymalnych temperatur: latem - 20-23°C, zimą - 17-18°C. Zapewnijcie «wychowankowi» chłód w czasie kwitnienia - a będzie ono bardziej bujne i długie. Na zimę przygotujcie lekką osłonę (jeśli swobodnie rośnie w ogrodzie) lub przenieście do pomieszczenia (jeśli jest w doniczce).

W okresie aktywnego wzrostu zasilamy co tydzień jakimkolwiek nawozem kompleksowym dla kwiatów. Kiedy lato «minie półmetek», częstotliwość stopniowo zmniejszamy do raz na 2 tygodnie. Jesienią i zimą rośliny nie zasilamy. Możecie (wnikliwie i ostrożnie) stosować nawozy mineralne i organiczne.

Do większych doniczek młode rośliny przesadzamy corocznie, a starsze -raz na 2 lata. Mieszanina gleby powinna być lekką i obojętną (pH = 6,0-7,0). Przygotujcie ją własnoręcznie z ziemi darniowej, ziemi gnojowej, piasku i zbutwiałego obornika zmieszanych w stosunku 4 : 4 : 1 : 1. Dobre rezultaty uzupełnia dodatek ptasich odchodów. Po 10-15 dniach po przesadzeniu Złocień trzeba zasilić płynnymi nawozami.

Rozmnażanie odbywa się przeważnie z nasion. Jeśli został wybrany sposób rozsadowy - «sypcie» je w skrzynki nie później, niż w drugiej połowie kwietnia (zasiane w marcu mają kwiaty pod koniec czerwca). Jeśli bez rozsadowy - od razu w grunt w maju (wtedy kwiaty pojawią się na początku sierpnia).

Niektóre źródła opisują wariant rozmnażania Złocienia przez podział krzewu podczas przesadzania -dlaczego by nie spróbować?

Rozmnażanie przez sadzonki podlega szeregu ścisłych zasad, które trzeba starannie poznać i bezbłędnie zrealizować.

Przycinanie (jeśli uznacie je niezbędnym) wykonujemy wiosną.

Chcąc otrzymać duże kwiaty opanujcie nieskomplikowaną technikę: 1) usuwamy pierwszy pąk, roślina zastępując go wypuści kilka pędów bocznych; 2) zostawiamy z nich tyle «czapek», ile zaplanowaliśmy zobaczyć na krzewie; 3) pojawiające się znów «zbędne» pąki i pędy ponownie usuwamy.

Ewentualne trudności

Przy niedostatecznym oświetleniu pąki mogą nie otworzyć się.

Od nadmiaru światła słonecznego liście blakną i więdną. Taką samą nieprzyjemnością grozi skąpe podlewanie, co gorsza - i jeszcze mogą one opaść.

Kiedy Złocieniu jest gorąco (temperatura powietrza przekracza 25°C), źle on kwitnie: pąki szybko rozwijają się - i tak samo bardzo szybko więdną. Jeśli przegrzanie zdarza się w niewentylowanym pomieszczeniu - roślina może zrzucić liście (częściowo) i pąki.

Słaba odporność na choroby grzybowe (szczególnie jeśli lekceważyć zasady agrotechniki): łodygi deformują się, liście tracą barwę. Musimy zutylizować «ulubieńca», ponieważ walka jest bezsensowna.

Z owadów-szkodników na Złocieniu najczęściej można wykryć mszyce (zlikwidujecie je myjąc go wodą z mydłem, procedurę powtarzamy raz na tydzień) i przędziorkowate roztocze. Przeciwdziałanie uniwersalne (środek zaradczy) - obróbka piretrumem. Bardzo efektywny jest wodny wyciąg z tłuczonego czosnku. Bezsprzecznie pomagają, też kupione insektycydy, ale obchodzić się z nimi należy ostrożnie.