Opis
Cechy charakterystyczne Kaladium
Kaladium albo obraźnica (Caladium, naukowe synonimy Aphyllarum i Phyllotaenium) — rodzaj (około piętnastu gatunków) roślin bezłodygowych z rodziny obrazkowatych (Araceae) tworzących gęsty podszyt w pasie zwrotnikowym Ameryki od Florydy do Brazylii.
Te soczyste wieloletnie rośliny zielne z szyszko podobnymi bulwami zamiast korzeni mają proste (z jedną blaszką) liście, które oficjalnie klasyfikuje się jako «strzałkowate». W języku potocznym otrzymały one jednak nazwy «Skrzydła anioła», «Uszy słonia», «Serce Chrystusa», ponieważ kształtem przypominają nie tyle strzałę, co symbol oznaczający kolor kier w kartach (dość często upodabniają się do niego jeszcze i jaskrawym ubarwieniem), a wszerz osiągają 30-50 centymetrów.
Sok wszystkich części któregokolwiek gatunku należącego do wyżej wymienionego rodzaju, może wywoływać alergię, wskutek czego uważa się za toksyczny. Tym niemniej istnieje Kaladium jadalne (Caladium esculentum) — w Ameryce Południowej otrzymał on status rośliny uprawnej i jest uprawiany przez ludzi z powodu bogatych w skrobię kłączy.
Jednak znacznie częściej gatunki te wykorzystywane są w dekoracji działek przyzagrodowych, w obsadzaniu różnych typów kwietników (klombów, miksbordierów, ogródków, parterów ogrodowych, rabatek) oraz w zazielenieniu wnętrz. Najbardziej znane chyba jest Kaladium dwubarwne (Caladium bicolor) zwane również Kaladium malownicze (Caladium picturatum), również jako Kaladium marmurkowe (Caladium marmoratum), również jako Kaladium ogrodowe (Caladium hortulanum). Na wspomnienie zasługują Kaladium Humboldta (Caladium humboldtii), Kaladium Lindena (Caladium lindenii), Kaladium Schomburgka (Caladium schomburgkii). Zostały one skutecznie udomowione, po czym uległy doborowi sztucznemu — i dały początek długiej gamie odmian, w których blaszki liściowe (poprawniej powiedzieć: łopaty) są cienkie jak papier do pisania, różnią się kształtami (strzałkowate, oszczepowate) i kolorami (białe, czerwone, purpurowe, różowe, mieszane). Są one efektowne i same w sobie, i w kompozycjach z jednobarwnymi liśćmi innych roślin, rozmieszczonych w sąsiedztwie.
Nierzadko wskutek współbrzmienia mylą słowa «Caladium» i «Cladium». Aby uniknąć zakłopotania trzeba wiedzieć, że Kłoć (Cladium) — to rodzaj roślin zielnych z rodziny ciborowatych (Cyperaceae) obejmujący 4 gatunki: Cladium californicum, Cladium jamaicense, Cladium mariscoides, Cladium mariscus (Kłoć wiechowata) oraz podgatunki Cladium chinense, Cladium nipponense, Cladium procerum z Australii i inne. We wszystkich wygląd zewnętrzny doskonale odpowiada przezwisku folklorystycznemu «Trawa piła».
Owoc w Kaladium — wiecha z jagodami — rozwija się z kwiatostanu, który (jak i u innych «członków» rodziny obrazkowatych) przedstawia sobą kolbę. Wartość estetyczna kwiatostanów (mimo białej okrywy) i owoców jest niewyrazista.
Kaladium dwubarwne w odmianach pokojowych osiąga wysokość 20-40 centymetrów. Rozmiary blaszek liściowych: szerokość — 10-17 centymetrów, długość — 10-30 centymetrów. «Paleta kolorów»: od podstawowej zielonej z czerwonymi i białymi plamami do podstawowej czerwonej z zielonymi brzegami i białą pigmentacją.
Sekrety udanej uprawy Kaladium
Preferuje dobrze oświetlone miejsca na wschodnich i zachodnich parapetach okiennych (na południowych konieczna jest osłona przed bezpośrednimi promieniami słonecznymi), jednak będzie żyć również pod rozproszonym światłem, a nawet w półcieniu (nie zbyt dużym).
Podlewanie powinno być bardzo ostrożne:
1) po nim ziemia powinna być tylko trochę zwilżona, ponieważ przelewanie doprowadzi do gnicia bulwy;
2) unikajcie trafiania wody na delikatne blaszki liściowe, w przeciwnym wypadku pojawią się na nich bure plamy podobne do siniaków na dziecięcej skórze.
«Wychowankowi» podoba się wysoka wilgotność względna otaczającego powietrza (nie mniej niż 70%), jednak opryskiwać trzeba mianowicie powietrze obok listków nie opryskując ich wodą. Można postawić doniczkę w pojemnik z wilgotnym mchem, piaskiem, keramzytem.
Szczególnie staranna walka z suchością powietrza powinna być podczas kiełkowania bulw po okresie spoczynku, jeśli Kaladium uprawia się na parapecie okiennym, a grzejniki centralnego ogrzewania nie są jeszcze wyłączone: urządźcie mu mini-szklarnię, a od momentu pojawienia się pierwszego listka jeszcze trochę zwiększcie wilgotność.
Ciepłolubność rośliny (ostra wrażliwość na chłód) jest ściśle związana z jego pochodzeniem. Uważnie śledźcie temperaturę w pomieszczeniu. Zakresy najbardziej korzystnych temperatur: latem — 25-30°C, zimą — 18-20°C.
Jesienią (w przybliżeniu w końcu września) Kaladium zaczyna przechodzić w okres spoczynku (jest on bardzo długi — prawie pół roku). Liście stopniowo obumierają (usychają i opadają). Po tym, jak cała nadziemna część obumrze, schowajcie doniczkę z bulwą w ciemne (jednak nie chłodne!) miejsce, regularnie sprawdzajcie stan bulwy i zwilżajcie grunt. Spotyka się radę, trzymać bulwę w suchym piasku bez jakiegokolwiek podlewania. Niektórzy specjaliści zalecają, wykopać bulwę i przechowywać ją zawiniętą w szmatki w temperaturze 13-16°C.
Z końcem okresu spoczynku (w końcu lutego lub na początku marca) bulwę wysadzają w świeżą glebę, składającą się z ziemi liściowej, ziemi torfowej, kompostu i piasku zmieszanych w równych ilościach (proporcja 1 : 1 : 1 : 1). Można wykorzystywać analogiczną mieszaninę z mchu torfowca, torfu, piasku, wermikulitu i węgla drzewnego. Sam prosty przepis — ziemia darniowa, ziemia liściowa, piasek w stosunku 2 : 4 : 1. Główne wymagania: grunt powinien być lekki, przewiewny, słabo kwaśny (pH = 5,0-6,0).
Zasilają Kaladium raz na dwa tygodnie nawozem do ozdobnych roślin liściastych.
Rozmnażają:
— przez dzielenie bulw (każda oddzielona część powinna mieć «oczko», czyli pąk szczytowy);
— przez «dzieci» (odrosty);
— przez nasiona (rzadziej).
Przycinania nie potrzebuje.
Ewentualne trudności
Kaladium boi się zimnej wody i przeciągów.
Przy niskiej wilgotności względnej otaczającego powietrza wyrastają zniekształcone nowe listki, a brzegi istniejących usychają.
Jeśli w wybranym dla rośliny miejscu jej jest za ciemno — liście będą rosnąć wolno i/lub będą drobne z bardzo wyraźną utratą turgoru. (Turgorem przyjęto nazywać napięcie ściany komórkowej rośliny, powstające dzięki wewnętrznemu ciśnieniu, które rozwija się w komórce przy pęcznieniu od wnikającej, wpływającej wody.)
Z owadów-pasożytów Kaladium mogą zagrażać porażeniem roztocze oraz mszyce.