Rośliny domowe Kordylina

Opis
Kordylina: pielęgnacja i uprawa roślin
Kordylina (Cordyline) — rodzaj wieloletnich ozdobnych roślin liściastych. Botaniczna klasyfikacja kilka razy zmieniała jej «genealogię»: początkowo zaliczała do rodziny liliowatych (Liliaceae), potem do agawowatych (Agavaceae), następnie biorąc pod uwagę duże podobieństwo do Dracen — do dracenowatych (Dracaenaceae), od 2003 roku przypisała do rodziny myszopłochowatych (Ruscaceae), a teraz twierdzi, że rodzaj Kordylina należy do Laxmanniaceae. Nie mniej skomplikowana jest sytuacja z synonimami jego nazw: Charlwoodia, Cohnia, Taetsia należą do rodziny szparagowatych (Asparagaceae), a wcześniej zostały umieszczone w agawowych, asteliowatych (Asteliaceae), Laxmanniaceae, Lomandraceae.
Rodzaj składa się z 15 gatunków występujących na tropikalnych i subtropikalnych obszarach Azji, Australii, Ameryki i Afryki. Są w nim dość duże drzewa, na przykład:
— Kordylina paciorecznikolistna (Cordyline terminalis) — 2-3 metra wysokości, pień cienki, prosty lub słabo rozgałęziony. Druga oficjalna nazwa — Kordylina krzewiasta (Сordyline fruticosa) — jakby umniejsza ją. Natomiast potoczna — «Drzewo Królów» — wywyższa;
— Kordylina niepodzielna (Cordyline indivisa) — do wysokości 7 metrów. Pień jest nierozgałęziony. Liście o szerokości tylko 10-12 centymetrów, ale za to o długości 60-150 centymetrów, demonstrują dla oczu pomarańczowe lub czerwone centralne żyłki;
— Kordylina wyprostowana (Cordyline stricta) — nierozgałęzione «drzewko» do 2,5 metrów wysokości. Dolną część pnia z reguły pokrywają resztki obumarłych liści;
—Kordylina australijska (Cordyline australis) może pochwalić się 15 metrami wysokości. Pień jest mocno pogrubiony na dole, a na jego wierzchołku liście są zebrane pęczkiem w twardą koronę — taka sylwetka jest bardzo podobna do palmy, nieprawdaż? Wśród Brytyjczyków Kordylina australijska otrzymała przydomek «Kornwalijska palma», «Palma wyspy Man», «Palma Torbay» (Kornwalia, wyspa Man, Torbay —rzeczywiste elementy terytorium Zjednoczonego Królestwa). Słynny kapitan James Cook (w rzeczywistości nie zjedzony przez australijskich aborygenów, a zabity w otwartym starciu z Hawajczykami) niewiadomo dla czego nazwał ją «Kapuścianym drzewem».
W rodzaju są też krzewy i półkrzewy, wysokością trochę niższe od człowieka średniego wzrostu. Do warunków pokojowych są wyhodowane przez selekcjonerów formy i odmiany, których wysokość, ile by nie karmić, nie przekroczy 60 centymetrów. Bądźcie pewni: że przyjemność i zadowolenie dla właścicieli może przynieść dowolna odmiana «fałszywej palmy» — taka już ich prawdziwa uroda. (Tylko prosimy powstrzymywać się od stosowania preparatu «Nabłyszczacz do liści» — lepiej jest je spryskać jeszcze raz lub przetrzeć wilgotną szmatką.)
W sklepach wprawie dorosłą Kordylinę dość często mogą błędnie zaopatrzyć etykietką «Dracena». Żeby nie stać się ofiarą tej plątaniny, wystarczy wiedzieć trzy charakterystyczne cechy Kordyliny:
1) w Kordylinie użyłkowanie liści jest pierzaste (w Dracenie — równoległe);
2) w Kordylinie korzenie są węzłowate i białe (w Dracenie — proste, gładkie i żółto-czerwone);
3) w Kordylinie liście «siedzą» na ogonku liściowym (w Dracenie — całkowicie obejmują łodygę).
W jej oryginalnej nazwie łatwo zauważyć podobieństwo do greckiego słowa «kordyle» oznaczające «guz», «węzeł». Istnieje przypuszczenie: «krzyżowcy» z Europy byli kiedyś oczarowani przez szyszko podobne wzdęte, grube, mięsiste korzenie, występujące w niektórych gatunkach Kordyliny?
W pomieszczeniach rośnie ona bardzo wolno (i rzadko kwitnie), za to może przeżyć bardzo długo, jeśli prawidłowo o nią dbać.
Sekrety udanej uprawy Kordyliny
Pielęgnacja Kordyliny nie jest trudnym zadaniem, ale wymaga pewnych umiejętności. Lubi ona jasne światło, ale bezpośrednich promieni słonecznych nie znosi, dlatego latem lepiej wybrać miejsce przy wschodnim lub zachodnim oknie (przy północnym potrzebne będzie dodatkowe oświetlenie). W żaden sposób nie sprzeciwi się sztucznemu oświetleniu zimą (w okresie spoczynku, który trwa od października do końca lutego).
Do podlewania używa się odstanej wody o temperaturze pokojowej. Powinno być ono regularne i przede wszystkim umiarkowane (latem, raz w ciągu 2-3 dni, zimą — dwa razy rzadziej). Zastój wody w doniczce doprowadzi do zrzucenia liści. Ale przesuszenie bryły ziemi też jest absolutnie nie do przyjęcia.
Kordylinie potrzebna jest wysoka wilgotność względna otaczającego powietrza (70-75%). Wniosek: codziennie opryskujcie liście (koniecznie z obu stron). Oraz upewnijcie się, czy w utworzonym przez nie centralnym leju nie gromadzi się wilgoć —w przeciwnym razie może zgnić pień. Woda do podlewania, i do opryskiwania powinna być miękka, ponieważ twarda może powodować pojawienie się na liściach brązowych plam i/lub białych smug.
Zakresy najbardziej korzystnych temperatur są dokładnie takie same jak dla Draceny: latem — 20-23°C, zimą — 18-20°C (w żadnym razie nie mniej niż 12°C). «Stworzenie», jak widać, ciepłolubne, a oprócz tego jeszcze jest wrażliwe na nagłe spadki temperatury, i boi się przeciągów (szczególnie w zimnych porach roku).
Zasilanie jest proste: od marca do końca września 2 razy w miesiącu do wody do podlewania dodaje się kompleksowy nawóz mineralny dla ozdobnych roślin liściastych.
Młodą Kordylinę przesadza się co roku, dorosłą — co 2-3 lata (gdy korzenie będą już zbyt wystające z podłoża). Zaleca się, każdej wiosny wymieniać górną warstwę gleby na nową, wzbogaconą kleikiem z wodorostów i obornika. Do przesadzania przygotowujemy mieszaninę z ziemi darniowej, torfu wysokiego, kompostu liściowego i grubego piasku rzecznego, zmieszanych w równych ilościach. (Niektórzy eksperci uważają, że torf wysoki lepiej zastąpić zbutwiałym obornikiem albo dodatkową częścią ziemi liściowej.) Mieszanina powinna charakteryzować się słabą (pH = 5,0-6,0) lub obojętną (pH = 6,0-7,0) kwasowością. Można dodać drobne kawałki węgla drzewnego. Na dno doniczki nasypujemy drenaż — 3-centymetrowa warstwa otoczaków lub keramzytu.
Do rozmnażania wykorzystuje się 4 sposoby:
1) przez nasiona (rzadko);
2) przez sadzonkę wierzchołkową wysadzaną do mini-szklarni (z zastosowaniem stymulatorów wzrostu i dolnym ogrzewaniem). Zamiast niej nieźle «zadziała» zwyczajny słoik z wodą, do której dodano ten sam «Kornewin» — korzenie pojawią się po trzech miesiącach;
3) przez sadzonki łodygowe (kawałeczki pnia) o długości 5-10 centymetrów;
4) przez odkłady powietrzne od wierzchołka.
Przycinania Kordylina nie potrzebuje.
Ewentualne trudności
Opadanie starych dolnych liści — proces naturalny, nie ma powodów do niepokoju. Ponuro wyglądający ogołocony pień można zamaskować koroną młodej Kordyliny posadzoną w tą samą doniczkę. Lub odmładzając starą (odetnijcie jej wierzchołek i zakorzenicie).
Brązowieją i zasychają końce i brzegi liści lub jeszcze gorzej, liście żółkną i opadają — szukajcie przyczyny w trzech kierunkach: 1) długotrwałe przesuszenie gruntu; 2) długotrwałe nadmierne nawilżenie (podmakanie) gruntu; 3) zbyt suche powietrze (wilgotność względna — 60% i mniej) w pokoju.
Liście zwijają się i robią się miękkie, pojawiają się na nich brązowe plamy —winna jest nadmiernie niska temperatura otaczającego powietrza (do 15°C) lub jej nagły i silny spadek.
Brązowe plamy na liściach mogą pojawiać się również z powodu niedostatecznego podlewania.
Jasne suche — z powodu oparzeń słonecznych.
Brzegi liści czernieją —winne jest skąpe podlewanie, lub przeciąg.
Gdy atakowana jest przez roztocze, mszyce lub wciornastki, czerwce mączyste lub tarczniki — umiejętnie i bezlitośnie «brońcie» ją insektycydami.