Rośliny domowe Peperomia

Opis

Cechy charakterystyczne Peperomii

Peperomia albo pieprzówka (Peperomia) — rodzaj wieloletnich wiecznie zielonych zielnych i półkrzewiastych roślin z rodziny pieprzowatych (Piperaceae). Składa się z ogromnej ilości gatunków (około 1000). Występują w tropikalnych i subtropikalnych strefach Ameryki oraz Azji. Osiedlają się na stojących drzewach i na zwalonych gnijących pniach, czasem na skałach, ale preferują pulchną torfiastą glebę pod cienistą osłoną lasu. Kompaktowe (15-50 centymetrów wysokości), wiele z nich zdolnych jest przykuć uwagę pięknymi liśćmi, dzięki czemu zdobyły sławę wśród amatorów i znawców zieleni pokojowej.

Niektóre źródła mówią o ponad sześciuset(!) ozdobnych gatunków liściastych Peperomii znacznie różniących się między sobą. Przy pomocy następującej listy najbardziej znanych gatunków spróbujemy zilustrować ich różnorodność zewnętrzną:

Peperomia aksamitna (Peperomia velutina) —roślina krzewiasta z sercowatymi lub podłużno-owalnymi liśćmi, które mają ciemno-oliwkowo-zielone ubarwienie, aksamitny blask i czerwonawe ogonki liściowe;

Peperomia gładka (Peperomia glabella) — amplowa roślina zielna ze zwisającymi lub płożącymi łodygami różowo-zielonkawego odcienia;

Peperomia kluzjolistna (Peperomia clusiaefolia) niesie mięsiste, ale równocześnie bardzo twarde owalne błyszcząco-zielone liście z wąską purpurową obwódką, których rozmiary osiągają 15 centymetrów długości i 8 centymetrów szerokości. W formie «Variegata» o pstrych liściach obwódka jest szeroka, żółtawo-biała, i do tego jeszcze jest purpurowe obramowanie;

Peperomia czerwonawa (Peperomia rubella) przedstawia widzom cienkie czerwone pędy i drobne podłużno-owalne liście, których górne strony są zielone, a spodnie — czerwonawe;

Peperomia prostrata (Peperomia rotundifolia) czaruje płożącymi pędami i listkami o długości zaledwie 1 centymetr;

Peperomia rozesłana(Peperomia serpens) — roślina amplowa z niedużymi jasnozielonymi liśćmi na długich różowo-zielonych łodygach. W formie «Variegata» łodygi są mięsiste i żółtawo-białe, na jasnozielonych (lub nawet mleczno-zielonych) liściach można zobaczyć nierówne kremowo-białe pasy;

Peperomia magnoliolistna (Peperomia magnoliaefolia) występująca w Panamie, na Antylach i na północy Ameryki Południowej (w Kolumbii, Wenezueli, Gujanie), wyróżnia się obficie rozgałęzionymi mięsistymi łodygami czerwonawego odcienia. Liście w typowej formie są błyszczące gładko-zielone, a w formie «Variegata» na nich są rozproszone białe i żółte plamy nie mające jednakowych zarysów;

Peperomia wenezuelska (Peperomia pereskiafolia) «rozsadza» na swoich tępo żeberkowanych długich łodygach (z początku wznoszących się, potem płożących się i zakorzeniających się) bardzo twarde skórzaste ciemno-zielone liście, każdy obdarzony jest trójką łukowatych żyłek;

Peperomia Sandersa (Peperomia sandersii) — chociaż bezłodygowa, ale bardzo piękna roślina. Na każdy z szeroko owalnych (o rozmiarze do 4 centymetrów) jaskrawo zielonych liści jest niby nałożona indywidualna «maska» dziwacznie tworząca się z różnokształtnych srebrzystych segmentów;

Peperomia srebrzysta (Peperomia argyreia) też przyjechała z północy Ameryki Południowej, «przywiozła z sobą» mięsiste okrągła-owalne zielone liście o długości do 12 centymetrów z szerokimi srebrzystymi paskami między żyłkami i długimi soczystymi różowo-liliowymi ogonkami liściowymi. Spodnie strony liści — różowo-czerwone. Kwiatostany około 10 centymetrów długości, podobne są do kolby babki, ale zebrane są po 2-3 sztuki na jednym pędzie kwiatowym (którego własna wysokość osiąga 15 centymetrów). Kwiatki — białe i/lub zielone;

Peperomia srebrzystoszara (Peperomia griseoargentea) demonstruje dla oczu obserwatora szaro-zielone liście z srebrzystym nalotem;

Peperomia kędzierzawa (Peperomia caperata) przyciąga fałdzisto-pomarszczonymi skórzastymi liśćmi szeroko owalnego kształtu (rozmiary: do 3,5 centymetrów długości i 3 centymetry szerokości). Górne ich strony — ciemno-zielone, wzdłuż żyłek «leje się» brązowy odcień. Spodnie — czerwonawe. A kwiatki — śnieżnobiałe. W formie «Variegata» brzegi liści — jasnokremowe;

Peperomia tępolistna (Peperomia obtusifolia) posiada błyszczące ciemno-zielone eliptyczne liście na krótkich ogonkach liściowych, czerwonawe łodygi, kwiatostany o długości w przybliżeniu 8 centymetrów. Liście formy «Variegata» usiane są żółtawo-kremowymi liniami i plamami, a w formie «Aurea» zadziwiają złocistą mozaiką;

Peperomia Fraseri (Peperomia fraseri) wyróżnia się białymi liśćmi zebranymi w różyczkę.

Dla skrócenia listy umyślnie pominięto informacje o takich gatunkach, jak na przykład:  Peperomia marmorata, Peperomia verticillata, Peperomia blanda, Peperomia maculosa, Peperomia resedaeflora, Peperomia incana, Peperomia prostrata… Oczywiście, że epitety w ich nazwach oficjalnych są wystarczająco wymowne same w sobie, czy nie tak?

Słowo «Peperomia» można tłumaczyć (opierając się na jego greckim pochodzeniu) jako «podobna do pieprzu». Znacznie częściej spotyka się przydomek potoczny «Pieprz karłowaty». Wspomnienie o pieprzu w obu wariantach jest uwarunkowane tym, że po kwitnieniu wiosną-latem na powierzchni kolbowatych (czyli kłosopodobnych) kwiatostanów pojawiają się i dojrzewają owoce mające wygląd małych suchych jagód-kulek gotowych osypać się pod lekkimi dotknięciami.

Sekrety udanej uprawy Peperomii

Zasady oświetlenia zależą od gatunku: Peperomie z ciemno-zielonym ubarwieniem zupełnie godzą się z lekkim półcieniem, formy o pstrych liściach są bardziej światłolubne. Uniwersalnym rozwiązaniem na lato może służyć jasne, ale rozproszone światło z konieczną osłoną przed bezpośrednimi promieniami słonecznymi. Zimowe sztuczne oświetlenie (w okresie spoczynku, to znaczy od października do końca lutego) nie powinno być skąpym, inaczej liście zdrobnieją i stracą intensywność barw.

Podlewanie wiosną i latem powinno być umiarkowane. Unikajcie całkowitego wysuszenia gleby (chociaż uważa się, że dla gatunków z mięsistą koroną w ciągu krótkiego czasu nie jest ono niebezpieczne). Orientujcie się według stanu górnej warstwy ziemi — jak tylko ona trochę wyschnie, dajcie roślinie nową porcję «picia». Tak samo nie dopuszczajcie przelewania. Zimą zaleca się wykorzystywać ciepłą wodę i trochę rozciągnąć odstępy między seansami podlewania. Dla drobnolistnych i niskich gatunków staranniej śledźcie jego równomierność.

Wilgotność względna otaczającego powietrza nie jest czynnikiem krytycznym dla Peperomii: właściwa im niektóra sukulentność pozwala dobrze znosić tymczasową suchość. Latem czasem można opryskać liście «ulubienicy», szczególnie jeśli nie są one okryte puszkiem. Jeśli są one duże — przecierajcie wilgotną gąbką. Zimą nie opryskujemy ani liści, ani powietrza wokół rośliny.

Zakresy najbardziej korzystnych temperatur: latem — 18-25°C, zimą — 16-20°C.

W okresie aktywnego wzrostu — od marca do końca sierpnia —zasilajcie ściśle raz na 2 tygodnie i nie próbujcie ją zaniedbywać, ponieważ przy niedoborze substancji odżywczych w glebie młode liście drobnieją. Dawkę specjalnego nawozu płynnego dla roślin pokojowych stosujcie dwa razy mniejszą, niż jest polecana przez producenta. Analogicznie postępujcie ze stężeniem roztworu nawozu kompleksowego. W okresie spoczynku ograniczcie częstość zasilania nawozem do raz na miesiąc.

Przesadzamy wiosną albo raz na 2 lata, albo jeszcze rzadziej — tylko wtedy, gdy korzenie oplotą całą bryłę ziemi i zaczną przechodzić przez otwór odpływowy, zwolni się wzrost i pogorszy się stan liści. Ogromna objętość nowego naczynia nie jest potrzebna (wybierajcie go zgodnie z objętością rozwiniętego systemu korzeniowego), a dobry drenaż jest obowiązkowy. Szczególnych pretensji do podłoża Peperomia z reguły nie ma. Trzeba wiedzieć chyba jedno jedyne wymaganie: drobnolistne i niskie gatunki preferują tylko pulchną glebę. Optymalny jej skład: ziemia liściowa, ziemia torfowa, piasek w równych ilościach (1 : 1 : 1). Możecie dodać zbutwiały bydlęcy obornik.

Rozmnażają krzewiaste gatunki Peperomii przez sadzonki wierzchołkowe i liściowe, a prosto stojące i amplowe — przez łodygowe. Przy temperaturze 20-25°C sadzonki chętnie zakorzeniają się i w glebie, i w wilgotnym piasku, a nawet w wodzie. Rozmnażanie dokonują także przez podział krzewu w toku przesadzania i (dość rzadko) z nasion.

Przycinanie (alternatywa — periodyczne przyszczykiwanie) używają dla podniesienia krzewiastości młodych roślin.

Ewentualne trudności

Wszelkimi sposobami starajcie się nie przekraczać warunków temperaturowych poza granice określone powyżej, ponieważ upał (27 °C i więcej) wywołuje negatywną reakcję Peperomii, a chłodu (poniżej 12°C) one w ogóle nie znoszą. Aby uniknąć hipotermii wybierzcie miejsce dobrze chronione przed przeciągami. Inaczej liście skręcą się, zaschną i opuszczą roślinę.

Nadmierne nawilżenie razem z nadmiernym ochłodzeniem podłoża (zwłaszcza zimą) doprowadzi do całego «bukietu» nieprzyjemności: liście blakną i więdną (jeszcze gorzej, czernieją i odpadają), pojawiają się na nich (oraz na łodygach) obrzydliwe plamy, na spodnich stronach liści — korkowate narośla. Są to objawy gnicia, jak to się mówi, w zalążku.

Liście niespodziewanie opadają — szukajcie przyczyny w ochłodzeniu powietrza (jeśli nieszczęście to stało się zimą) lub w opóźnieniu kolejnego podlewania.

Przesadzono z podlewaniem — łodygi mogą rozmiękczać się, liście utracą też turgor, poczernieją i opadną.

Końce i brzegi liści brązowieją — winne jest znowu ochłodzenie (czyli nagłe obniżenie temperatury) powietrza.

Liście są zwiędłe i blade — winny jest nadmiar bezpośredniego światła. Jeśli na nich powstały żółte plamy, które potem brązowieją, — jest to oparzenie słoneczne.

Przesadzono z nawozami — liście mogą żółknąć lub «ozdabiać się» rdzawymi plamami.

Czasem Peperomie cierpią z powodu czerwców mączystych.

A na ogół, oczywiście, że niesprawiedliwie jest oceniać te rośliny jako zbyt wybredne i kapryśne.