Rośliny domowe Szeflera

Opis

Cechy charakterystyczne Szeflery

Szeflera (Schefflera) - rodzaj wiecznie zielonych roślin z rodziny araliowatych (Araliaceae): w zasadzie są w nim krzewy, liany, drzewa różnej wysokości. Na stronie internetowej GRIN (Germplasm Resources Information Network, co w tłumaczeniu oznacza «Informacja sieciowa o zasobach plazmy zarodkowej»), której autorem jest Departament Rolnictwa Stanów Zjednoczonych, do chwili obecnej w rodzaju tym wymienionych jest 28 gatunków. Naukowa nazwa łacińska prawie każdego gatunku posiada synonim (i to nawet nie jeden), dlatego na wystawach i/lub w sprzedaży można spotykać - i nie poznać! - Szeflerę pod zupełnie innymi nazwami: Agalma, Brassaia, Vitis, Heptapleurum, Didymopanax, Dizygotheca, Panax, Paratropia, Sciadophyllum, Tupidanthus i innymi. Pewnie, z tego samego powodu mniej autorytatywne źródła na pytania o ilości gatunków w rodzaju odpowiadają: «Od 150 do 200». Plątaninę w języku rosyjskim zdolna jest powiększyć jeszcze para czynników: 1) słowo «Szeflera» wymawia się z akcentem na pierwszym «e», a czasem na drugim, 2) pisze się z podwójną literą «f» lub z pojedynczą.

Szeflery rozpowszechnione są na całym pasie zwrotnikowym Ziemi. Słyną szczególną dekoracyjnością dłoniasto-siecznych liści (ciężko jest konkurować z nimi drobnym kwiatom, zebranym w «baldachy», «główki» lub «wiechy»). Do hodowania pod dachem najczęściej są wykorzystywane:

- Szeflera ośmiolistna (Schefflera octophylla) znana również jako «Drzewo ośmiornicze», z Tajwanu. Analogię z ośmioma ramionami ośmiornicy od dawna dostrzegano w tym, że każdy liść składa się z ośmiu eliptycznych blaszek-listków. Zresztą zasada ta wcale nie jest sztywna: w młodych roślinach może być tylko 5 blaszek, w starych - aż 16. Koniec blaszki jest zaostrzony, jej rozmiary - (30-40) × (5-10) centymetrów, własny ogonek jest o długości 1-2 centymetrów. Ogólny (główny) ogonek liścia jest znacznie dłuższy i ma tendencję do opadania. Drzewko na ogół jest nieduże. Z jakiegoś powodu często popełniany jest błąd nazywając go nazwą następnego gatunku;

- Szeflera ostrolistna, czyli Szeflera parasolowata, czyli Szeflera promieniolistna (Schefflera actinophylla), z Tropikalnej Australii może osiągać wysokość do 12 metrów, ma potężny prosty pień z szaro-brązowym zgrubieniem u podstawy. Każdy skórzasto-błyszczący liść jest rozcięty na 15-16 części o długości 20-30 centymetrów, tak szerokich w środkowej części, że zachodzą na sąsiednie blaszki;

- Szeflera palczasta (Schefflera digitata) z Nowej Zelandii - też drzewo, ale nie bardzo wysokie (3-8 metrów). Liść jest cienki, jego faktura podobna jest do pergaminu. Ilość blaszek od 7 do 10, ich rozmiary - (6-8) × (4-6) centymetrów;

- Szeflera drzewkowata (Schefflera arboricola), z Australii lub z Nowej Gwinei zyskała wśród amatorów domowej zieleni najszerszą popularność. Wiele osób, które opierając się na nazwie, pomyśli: to także jest drzewo, - będzie w błędzie. W rzeczywistości jest to liana. Nie lubi ona rozgałęziać się, za to «umie» dawać pędy od korzenia. Jeśli posadzić kilka egzemplarzy w jednej doniczce - otrzyma się bujną kompozycję. Formując ją na podporach można nadać jej wygląd zgodnie ze swoimi uznaniem i fantazją.

Każdy liść Szeflery drzewkowatej dzieli się na owalne lub eliptyczne blaszki w ilości od 7 do 16 sztuk, rozmiary ich są porównywalne z ludzką dłonią. Przez selekcjonerów stworzone są odmiany, w których tradycyjny kolor liści jest «doprawiony» białymi, żółtymi lub kremowymi plamami i/lub smugami, na przykład: «Beauty» (polski odpowiednik angielskiego - «Piękno», «Uroda», «Piękność»), «Gold Capella» («Złota Capella»), «Green Capella» («Zielona Capella») «Diana», «Compakta»...

Przy umiejętnej pielęgnacji Szeflera drzewkowata rozkwitnie, jednak trzeba uzbroić się w cierpliwość - zdarzy się to nie wcześniej, niż w wieku 8 lat. A przecież z czasem dolne liście opadają. Jeśli nie ma pewności co do tego, że bardzo drobne kwiaty (średnica 0,5 centymetra) będą godną kompensacją smutnego wyglądu ogołoconego pnia, - zatroszczcie się o podsadzenie młodych roślin.

Sekrety udanej uprawy Szeflery

Pożądane jest rozproszone, ale jasne światło -szczególnie dla form o pstrych liściach (przy jego deficycie robią się one jednakowo zielone). Szeflera jest w stanie wytrzymać bez osłony działanie bezpośrednich promieni słonecznych, jednak nie więcej niż 3-4 godziny dziennie. Latem można przenieść ją na balkon lub do ogrodu: świeże powietrze jest pożyteczne dla rośliny (ale nadal należy wybrać miejsce w lekkim, koronkowym cieniu). Zimą nie żałować środków na sztuczne oświetlenie (zielonolistnym formom wystarczy lampa jarzeniowa o barwie światła dziennego).

Podlewamy miękką odstaną wodą. Wiosną i latem podlewanie powinno być umiarkowane i regularne, nie można przesuszać bryłę ziemi. Zimą dopuszczalne jest znaczne ograniczenie objętości wprowadzanej wilgoci, ależ trzeba wiedzieć, że jej redundancja w połączeniu z obniżoną temperaturą powietrza sprzyja rozwoju plamistości liści.

Niezbędna jest wysoka wilgotność względna otaczającego powietrza, dlatego roślinę opryskujemy miękką ciepłą wodą nie rzadziej niż 5-6 razy na dobę.

Zakresy najbardziej korzystnych temperatur: latem - 18-22°C, zimą - 13-16°C (nie mniej niż 12°C). Nagłe spadki temperatur, ta samo jak i przeciągi, nie są pożądane.

Zasilamy w okresie aktywnego wzrostu (od wiosny do jesieni) 2 razy w miesiącu uniwersalnymi nawozami dla roślin pokojowych lub kompleksowym nawozem mineralnym dla ozdobnych roślin liściastych.

Młode okazy przesadzamy każdego roku (wiosną lub jesienią), po osiągnięciu wieku 3 lat- raz na 2 (lub nawet na 3) lata. Mieszaninę gleby zamieniamy w całości na świeżą, słabo kwaśną (pH = 5,0-6,0) lub obojętną (pH = 6,0-7,0). Przygotowujemy ją własnoręcznie z ziemi darniowej, ziemi liściowej i piasku zmieszanych w proporcji 2 : 3 : 1, lub możemy kupić uniwersalny grunt dla ozdobnych liściastych roślin pokojowych. Jeśli «wychowanka» w kadzi lub dużej doniczce podłogowej «wyciągnęła się» do dwóch i więcej metrów, to procedura przesadzania jest kłopotliwa. W takich warunkach stosuje się wariant bez przesadzania, a mianowicie polegający na corocznej (wiosną) wymianie górnej warstwy podłoża na głębokość 10-15 centymetrów.

Rozmnażamy Szeflerę przez półzdrewniałe sadzonki wierzchołkowe lub środkowe o każdej porze roku (najlepiej wiosną). Potrzebne będą: 1) mini-szklarnia; 2) stymulator tworzenia i wzrostu korzeni. Można rozmnażać przez nasiona w glebie o temperaturze nie niższej niż 20-25°C.

Obcięcie wierzchołka (o 5-7 liści) jest celowe, gdy i jeśli zachcemy pobudzić tworzenie bocznych pędów. Ale należy pamiętać: w zamian dość często wyrasta tylko jeden jedyny pęd.

Ewentualne trudności

Z powodu braku światła liście mogą blaknąć, a przy nadmiarze pojawiają się na nich odbarwione plamy.

Niedostateczne oświetlenie wraz z niską względną wilgotnością otaczającego powietrza zmusza młode (formujące się) liście do obumierania, a starsze - opadania.

Stałe nadmierne nawilżenie gleby doprowadzi do gnicia korzeni.

Końce liści robią się suche i brązowieją - winny jest niedobór nawadniania i/lub niska wilgotność względna otaczającego powietrza.

Liście mogą opaść latem przy zbyt wysokiej temperaturze otaczającego powietrza lub w okresie spoczynku (od października do końca lutego) przy nadmiernym chłodzie i wilgoci.

Niewystarczająca ilość substancji odżywczych w glebie przejawia się przez spowolnienie wzrostu i brakiem nowych liści.

Szeflerę często uszkadzają czerwce mączyste, przędziorkowate roztocze, tarczniki (te ostatnie dwa gatunki owadów-szkodników są szczególnie niebezpieczne przy nadmiernie suchym powietrzu).