Byliny Słoneczniczek szorstki

Opis

Cechy charakterystyczne Słoneczniczka

Słoneczniczek (Heliopsis) – rodzaj jednorocznych i wieloletnich roślin należący do rodziny astrowatych (Asterаceae), lub złożonych (Compositаe). Chociaż ich ojczyzną jest Ameryka, w naszym pasie Słoneczniczek również pomyślnie rozwija się wymagając od hodowcy kwiatów minimum wysiłków przy uprawie. W środowisku naturalnym przedstawicieli tego rodzaju można spotkać na polach, skrajach lasów i wzdłuż dróg. Kwiat tej jaskrawej rośliny podobny jest do małego słoneczka, to właśnie z tego powodu Słoneczniczek otrzymał swoją dźwięczną nazwę, która z języka greckiego tłumaczy się jak «podobny do słońca». Niemcy natomiast nazywają tą roślinę «Sonnenauge», co oznacza «oko słońca».

Wysokość rośliny wynosi od 70 do 160 cm. Łodygi w Słoneczniczku są rozgałęzione. Liście są nakrzyżległe lub skrętoległe, jaskrawo-zielonego ubarwienia, ząbkowane na brzegach. Kwiaty-koszyczki (do 10 cm średnicy) zebrane w wiechowaty kwiatostan wyróżniają się złocistym, pomarańczowym lub brązowawym odcieniem. Przy tym istnieją odmiany o pełnych, półpełnych i prostych kwiatach. Kwitnienie występuje od połowy czerwca do późnej jesieni. Owoc przedstawia sobą płaską niełupkę. Na pierwszy rzut oka Słoneczniczek pozornie jest podobny do rośliny «Złote kuli» albo Rudbekii (Rudbeckia), jednak przy bliższym przyjrzeniu się widoczne są istotne różnice w budowie liści i kwiatostanów.

Rodzaj Słoneczniczek liczy około 10 gatunków, jednak w uprawie jest wykorzystywany przeważnie jeden gatunek – Słoneczniczek zwyczajny (Heliopsis hеlianthoidеs). Roślina ta wyróżnia się prostymi łodygami, osiągającymi jeden metr wysokości, owalnymi liśćmi i złocistymi kwiatami zakwitającymi pod koniec czerwca. Gatunek ten ma bardzo rozpowszechnioną odmianę – Słoneczniczek szorstki (Heliopsis hеlianthoidеs var. scabra). Cześć naukowców uważa tą roślinę za samodzielny gatunek.

Słoneczniczek szorstki wyrasta do 150 cm wysokości, wyróżnia się szorstkimi łodygami i liśćmi oraz jaskrawo-żółtymi lub pomarańczowymi kwiatami. Dzięki owocnej pracy selekcyjnej, obecnie w ogrodach można spotkać mnóstwo różnych odmian tej rośliny. Na przykład: «Goldgrеnherz» (o języczkowych kwiatach cytrynowego koloru i rurkowatych – szmaragdowego odcienia), «Dauеigold» (o żółtych koszyczkach około 12 cm średnicy), «Sommеrsonne» (o złocistych półpełnych kwiatach zakwitających pod koniec lipca), «Neue Hybriden» (o cytrynowych języczkowych i żółto-brązowych rurkowatych kwiatach), «Spitzеntenzerin» (o kwiatach pomarańczowego odcienia), «Golden Plume» (o półpełnych kwiatach złocistego ubarwienia), «Loraine Sunshine» (o pstrych liściach), «Summer Nigth» (wyróżnia się purpurowymi łodygami, brązowymi liśćmi i żółtymi kwiatami), «Ballerina» (o wysokości zaledwie około pół metra), «Asahi» (o drobnych pełnych kwiatach bez środka), «Summer Pink» (o pstrych różowych liściach), «Sun Shield» (wyróżnia się pełnymi kwiatami o zagiętych płatkach), «Mars» (o niedużych półpełnych kwiatach pomarańczowego ubarwienia).

Żółty i pomarańczowy kolor korzystnie wpływa na stan fizyczny i psychiczny człowieka, dlatego Słoneczniczek jest nie tylko piękną, lecz również jeszcze i pożyteczną rośliną. Poza tym nadaje się do różnych kompozycji. W ogrodach Słoneczniczka najczęściej można spotkać w miksbordierach, pojedynczych nasadzeniach i obok ogrodzeń lub ścian budynków. Najlepszymi sąsiadami są różne rośliny wieloletnie o niebieskim i fioletowym odcieniu kwiatów, na przykład: astry, chabry, dzwonki, ostróżki. Także obok Słoneczniczka dobrze wyglądają nagietki, trawy, rudbekii, jeżówki, uczep, tojad i floks. Oprócz tego, Słoneczniczek idealnie nadaje się do ścięcia, ponieważ przez dość długi okres czasu jego kwiaty nie tracą świeżości.

Sekrety udanej uprawy Słoneczniczka

Słoneczniczek wymaga minimum uwagi i wysiłków, dlatego nawet początkujący hodowca kwiatów może bez trudu wyhodować go w swoim ogrodzie. Roślina ta uwielbia otwarte słoneczne miejsca z urodzajną glebą (pożądana jest – glina piaszczysta) i dobrym drenażem. Podstawowa pielęgnacja Słoneczniczka zakłada umiarkowane podlewanie w upalną pogodę, pielenie, spulchnianie gleby, usuwanie przekwitłych kwiatostanów w celu przedłużenia kwitnienia i podwiązywanie wysokich odmian do podpór. Wiosną i jesienią nie zaszkodzi wprowadzenie nawozów kompleksowych. Na zimę roślinę ścinamy pod korzeń i okopujemy. Ponieważ Słoneczniczek jest dość zimotrwały, nie potrzebuje specjalnej osłony. Częste przesadzania również nie są potrzebne, na jednym miejscu Słoneczniczek może rosnąć około dziesięciu lat. Jednak roślina ta bardzo szybko rozrasta się, dlatego jej pędy z częścią kłącza periodycznie przycinamy.

Rozmnażamy Słoneczniczek poprzez nasiona, podział krzewu i odcinki kłącza.

Nasiona wysiewamy do otwartego gruntu przed zimą lub w kwietniu-maju. Można spróbować również sposób rozsadowy, wtedy wysiewamy w lutym-marcu. Na dno kontenera obowiązkowo trzeba nasypać drenaż, po czym wypełnić pojemnik mieszaniną ziemi darniowej, torfu i piasku. Następnie glebę należy podlać roztworem nadmanganianu potasu, powierzchownie posiać nasiona i nakryć kontener polietylenem albo szkłem. W ciągu tygodnia nasiona doprowadzamy do kiełkowania przy temperaturze około 20 °С, po czym na 2-4 tygodnie przenosimy je do chłodnego pomieszczenia o temperaturze 3-5 °С. Siewki trzeba periodycznie podlewać i wietrzyć. Następnie zasiewy hodujemy przy temperaturze 25-30 °С. Z pojawieniem się prawdziwych listków szkło lub polietylen usuwamy, a siewki pikujemy i przenosimy do pomieszczenia o temperaturze 10-15 °С. Gdy minie zagrożenie wiosennych przymrozków (zwykle w maju-czerwcu), młode rośliny można wysadzić do otwartego gruntu na stałe miejsce. Kwitnienie występuje już na drugi rok.

 Podział krzewu przeprowadzają jesienią lub wiosną (pożądane), przy czym lepiej to robić nie rzadziej, niż co pięć lat, ponieważ krzew z wiekiem traci swoją ozdobność. Należy wykopać krzew Słoneczniczka, ostrożnie rozdzielić go na części, z których każda zawiera nie mniej niż jeden pąk szczytowy, i posadzić części w uprzednio przygotowaną glebę co 30-50 cm.

Ewentualne trudności

Słoneczniczki bardzo rzadko chorują i są atakowane przez szkodniki. Tylko niektóre odmiany mogą być zaatakowane przez rdzę (objawem choroby jest pojawienie się burych plam na liściach) i mączniaka (liście pokrywają się biało-szarym nalotem). W celu profilaktyki przed chorobami grzybowymi zaleca się wiosną i jesienią obrabiać pędy roślin i glebę fundazolem lub siarczanem miedziowym. Wtedy nie napotkacie żadnych przeszkód na drodze do zyskaniu pięknego słonecznego ogrodu.