Byliny Stokrotka

Opis

Cechy charakterystyczne Stokrotki

Stokrotka (Bеllis) – rodzaj roślin jednorocznych i wieloletnich należący do rodziny astrowatych (Asteraceae), lub złożonych (Compositae). W środowisku naturalnym (w lasach, na polach, w parkach i na łąkach) Stokrotki występują w Europie, Azji, Afryce Północnej, a jak uszlachetniona roślina uprawia się ją powszechnie w krajach o umiarkowanym klimacie.

Roślina ta wyróżnia się pełnym wdzięku wyglądem i delikatnymi kwiatami, nie bez powodu jej łacińska nazwa pochodzi od wyrazu «bellus», co w tłumaczeniu z języka greckiego oznacza «piękny». Rosyjska nazwa również ma greckie korzenie: wyraz «margarites» tłumaczy się jak «perła». Rzeczywiście, śnieżnobiałe Stokrotki pokrywające pola, przypominają małe perły.

Już od czasów starożytnych ta roślina uważana jest za symbol dobroci, wierności, czystości i niewinności, a w Niemczech i Francji pełni takie same funkcje, jak rumianek – podpowiada pannom, czy jest w nich zakochany wybranek.

O pochodzeniu tego subtelnego kwiatu istnieje mnóstwo legend. Najsłynniejsze jest starożytne chrześcijańskie podanie. W pewien zimowy dzień Dziewica Maria chciała sprawić radość Jezusowi pięknym wiankiem z kwiatów, ale w tak zimną porę roku trudno było je znaleźć. Wtedy Dziewica Maria postanowiła własnoręcznie uszyć różne kwiaty. Stokrotki zrobione z żółtej tkaniny i śnieżnobiałych nici, najbardziej spodobały się Dzieciątku. Podczas szycia Dziewica Maria czasami kłuła sobie palce, dlatego krople jej krwi ufarbowały tkaninę na różowy kolor. Zgodnie z legendą, właśnie z tego powodu Stokrotki najczęściej są różowego odcienia. Mały Jezus zachował przez zimę ulubione kwiaty, a wiosną posadził w ziemi i zaczął podlewać. Sztuczne kwiaty ożyły i zaczęły rosnąć.

Według innego podania, historia Stokrotek również jest związana z imieniem Bogurodzicy. Gdy Dziewica Maria szła opowiedzieć dobrą wiadomość swojej krewniaczce, na miejscu każdego śladu Matki syna Bożego wyrastały śnieżnobiałe Stokrotki na całym świecie.

Stokrotka ma krótkie kłącze, bezlistną i lekko okrytą puszkiem łodygę o wysokości 10-35 cm, jajowate liście, zebrane w przyziemną różyczkę liściową, i kwiatostany w postaci pojedynczego koszyczka (2-9 cm średnicy), której brzegowe (języczkowe) kwiaty mogą być najczęściej białego, szkarłatnego lub różowego ubarwienia, a środkowe (rurkowate) – żółtego odcienia. Kwitnienie następuje wiosną albo latem, czasem jesienią. Owoc przedstawia sobą spłaszczoną niełupkę żółtego ubarwienia. W 1 g – do 7000 nasion zachowujących zdolność kiełkowania przez 3-4 lata.

Rodzaj Stokrotka liczy, według różnych danych, około 10-30 gatunków, jednak w uprawie są wykorzystywane przeważnie różne odmiany Stokrotki wieloletniej (Bеllis pеrennis). Roślinę tą najczęściej uprawia się jako roślinę dwuletnią, ponieważ z czasem dość często kwiaty drobnieją i całkowicie, obumierają. Wysokość rośliny wynosi 10-30 cm. Różnorodne odmiany tego gatunku można podzielić na 2 grupy: języczkowe – ligulosa (o główkach tylko z języczkowych kwiatów) i rurkowate – fistulosa (o główkach z rurkowatych kwiatów, ale nie żółtego ubarwienia). Przy tym w każdej z grup występują kwiatostany o pełnych, półpełnych i prostych kwiatach, które mogą być drobne (około 3 cm średnicy), średnie (do 5 cm średnicy) albo duże (ponad 6 cm średnicy). Dzięki owocnej pracy selekcyjnej, od niedawna można spotkać ciekawe odmiany o pomarańczowym i złocistym ubarwieniu.

Czasem (wyłącznie w ogrodach skalnych lub uprawie pojemnikowej) sadzi się Stokrotkę zwyczajną (Веllis annua) – wyrasta do 10 cm wysokości i wyróżnia się drobnymi niepełnymi kwiatami śnieżnobiałego ubarwienia.

Stokrotka – uniwersalna roślina, dobrze wygląda ona w pojedynczych nasadzeniach, bordiurach, miksbordierach, na klombach. Tą roślinę najlepiej jest sadzić niedużymi grupami, tworząc ciekawe figury i kompozycje. Jako oprawę takiej grupy delikatnych kwiatów można wykorzystać paprocie lub niewysokie iglaste rośliny. Dobrymi sąsiadami są także hiacynty, tulipany, narcyzy, niezapominajki, fiołki. Oprócz tego, Stokrotka może cieszyć swym pięknem w ogrodzie jako roślina okrywowa, dość często uprawiana jest też jako roślina pojemnikowa do dekoracji pokojów, werand i balkonów. Będąc rośliną leczniczą, doskonale leczy rany, zapalenie oskrzeli, gruźlicę, zapalenie stawów, tamuje krwotok i pomaga pokonać przeziębienie.

Sekrety udanej uprawy Stokrotki

Roślina bez problemów rozwija się na każdej urodzajnej glebie z dobrym drenażem, w słonecznych miejscach lub w półcieniu. Pamiętajcie, że w wilgotnej glebie rośliny mogą gnić. Jednak, żeby doprowadzić do obfitego kwitnienia, lepiej wysadzać Stokrotkę na glinach piaszczystych, bogatych w humus. Na ogół roślina jest zimotrwała, osłony na zimę suchym listowiem lub świerczyną potrzebują tylko odmiany wielkokwiatowe i rośliny posadzone w miejscach, gdzie do późna zalega śnieg. Podstawowa pielęgnacja zakłada odpowiednie terminowe podlewanie (od niedostatku wody kwiaty drobnieją), pielenie, spulchnianie gleby, zasilanie nawozami wczesną wiosną i usuwanie przekwitłych kwiatostanów.

Stokrotkę rozmnaża się z nasion, poprzez podział krzewu i sadzonkowanie.

Nasiona wysiewamy w czerwcu-lipcu do otwartego gruntu lub inspektu. Wschody kiełkują już po 10 dniach (w inspektach nawet wcześniej). Przy tworzeniu się pary prawdziwych listków (w przybliżeniu po 3 tygodniach od siewu nasion) siewki pikujemy, a pod koniec wiosny wysadzamy na stałe miejsce w ten sposób, żeby pomiędzy młodymi roślinami była odległość około 25 cm. Już w następnym roku takie rośliny kwitną pełnymi wdzięku kwiatami. Stokrotka z łatwością rozmnaża się także przez samosiew, ale wschody również należy przerzedzać.

Pełne i wielkokwiatowe odmiany lepiej rozmnażać poprzez podział krzewu, żeby nie zanikały cechy. Krzew o skróconych korzeniach i obciętych liściach dzielimy w sierpniu-wrześniu lub wiosną na około 5 części i wysadzamy na uprzednio przygotowane miejsca.

Sadzonkowanie Stokrotek również nie jest trudne. Na sadzonki wykorzystujemy pędy o kilku liściach, które nacinamy pod koniec wiosny lub na początku lata i sadzimy do otwartego gruntu albo w szklarni. Sadzonki dość szybko zakorzeniają się i już po roku obficie kwitną. Należy zaznaczyć fakt, że Stokrotkę można przesadzać w czasie kwitnienia, na pewno nie może to nie cieszyć hodowców kwiatów.

Ewentualne trudności

Stokrotka skłonna jest do nieprawidłowego rozwoju, który wywoływany jest przez mycoplasmy. Przy tym liście i kwiaty rośliny drobnieją i tracą swoje naturalne ubarwienie. Porażone rośliny należy usunąć z kwietnika razem z bryłą ziemi i spalić.

W rzadkich wypadkach Stokrotkę atakuje wirus brązowej plamistości liści (liście deformują się i tracą barwę), który przenoszą wciornastki. Chore rośliny natychmiast usuwa się.

Czasem Stokrotka zostaje zaatakowana przez mączniaka (na liściach powstaje biało-szary nalot), czerwoną plamistość (na liściach pojawiają się jasnobrązowe plamy), rdzę (objaw choroby – żółtawo-bure plamy). Porażone pędy należy usunąć, a wszystkie rośliny opryskać fungicydami. Także przy nieprzestrzeganiu zasad podlewania może rozwinąć się zgnilizna korzeniowa. W takim wypadku roślinę również obrabiamy fungicydami.

Czasem Stokrotka może zostać zaatakowana przez roztocza, gąsienice, wciornastki, nagie ślimaki i gryzonie, z którymi walczymy przy pomocy insektycydów.