Opis
Cechy charakterystyczne Niezapominajki
Niezapominajka (Myosоtis) – rodzaj jednorocznych i wieloletnich roślin zielnych należący do rodziny ogórecznikowatych (Воrаginaceae). Rośliny te kwitnące delikatnymi kwiatkami są bardzo rozpowszechnione, można je spotkać w Europie, Azji, Ameryce, Afryce i nawet w Australii, oraz prawie w każdym ogrodzie świata. Miejscem występowania są przeważnie cieniste polany i wilgotne miejsca – wybrzeże zbiorników wody, bagien, rzek.
Łacińska nazwa rośliny pochodzi od starogreckiego połączenia słów «myos» i «ous», co w tłumaczeniu oznacza «mysie ucho» – okryte puszkiem liście Niezapominajki pozornie podobne są do uszu myszy. Jednak w wielu językach w nazwie tej rośliny zawarte jest inne znaczenie – «nie zapominać», dlatego w większości narodów Niezapominajka jest symbolem wiecznej pamięci, wierności, miłości i przyjaźni. W bajkach i legendach dość często można spotkać wędrowną fabułę o tym, jak młodzieniec daje swojej narzeczonej na pożegnanie bukiet Niezapominajek. Uważa się także, że wianek z tych kwiatów urzeka mężczyznę. W rosyjskojęzycznym społeczeństwie istnieją też takie nazwy dialektyczne, jak trawa gorączkowa, gorlanka, prygożnica.
Niezapominajka ma rozgałęzioną łodygę o wysokości 10-35 cm. System korzeniowy jest powierzchniowy. Liście najczęściej są lancetowate, ustawione skrętolegle. Drobne kwiaty przedstawiające sobą skrętki, mogą być śnieżnobiałe, delikatno-niebieskie lub różowe, o żółtym środeczku. Kwitnienie występuje w maju-czerwcu. Owoc przedstawia sobą orzeszek trójkątno-jajowatego kształtu. W 1 g – do 2 tysięcy nasion czarnego ubarwienia, które dojrzewają w czerwcu-lipcu i zachowują zdolność kiełkowania przez 2-3 lata.
Niezapominajki dobrze wyglądają w jakichkolwiek nasadzeniach, szczególnie przy dekoracji wybrzeża zbiornika wody. Jako roślina kwitnącą wiosną, na klombie Niezapominajka najczęściej sąsiaduje z konwaliami, tulipanami, narcyzami, fiołkami i lakami. Oprócz tego, ten delikatny kwiat jest wykorzystywany również w uprawie pojemnikowej. Krzew Niezapominajki jest również dobry w ścięciu, poza tym zachowuje swoją świeżość przez dwa tygodnie. A dzięki zawartym w roślinie witaminom, makro- i mikroelementom, garbnikom i kwasom organicznym, Niezapominajka jest jeszcze rośliną leczniczą.
Rodzaj Niezapominajka jest dość wielki i reprezentowany przez około 50 gatunków. Najbardziej popularne są:
Niezapominajka alpejska (Myоsоtis аlpestris) – roślina wieloletnia o wysokości do 15 cm występująca na kamieniach, mająca krótkie kłącza, okryte puszkiem liście oraz jaskrawo-niebieskie kwiaty. W uprawie w zasadzie rozpowszechnione są ogrodowe formy otrzymane na podstawie tego gatunku i połączone ogólną nazwą Niezapominajka alpejska lub ogrodowa (Myоsоtis х hybridа). Rośliny te uprawia się jako rośliny dwuletnie i mogą być białego, różowego lub niebieskiego ubarwienia;
Niezapominajka błotna (Myоsоtis pаlustris) – występuje w pobliżu różnych zbiorników wody, osiąga 30 cm wysokości, wyróżnia się lancetowatymi liśćmi jaskrawo-zielonego ubarwienia i białymi, jasnoniebieskimi lub niebieskimi kwiatami;
Niezapominajka leśna (Myоsоtis sylvaticа) – roślina wieloletnia, która uprawiana jest jako roślina dwuletnia, występuje w lasach i na innych cienistych terenach, wyróżnia się wysokością około 30 cm, podłużno-lancetowatymi liśćmi i z reguły niebieskimi kwiatami (chociaż istnieją odmiany o liliowym i ciemnoniebieskim ubarwieniu);
Niezapominajka luźnokwiatowa (Myоsоtis dissitiflоra) – występuje w Alpach, wyrasta do 30 cm wysokości, charakteryzuje się dość dużymi nasycono-niebieskimi, jasnoniebieskimi, białymi lub różowymi kwiatami;
Niezapominajka Azorska (Myоsotis Azоrica) – wyrasta do około 20 cm wysokości i wyróżnia się ciemnoniebieskimi kwiatami.
Sekrety udanej uprawy Niezapominajki
Na ogół, Niezapominajki preferują wilgotne i cieniste miejsca z urodzajną glebą, ale dobrze rozwijają się również w słonecznych miejscach, jednak w tym wypadku kwitną mniej długotrwale.
Podstawowa pielęgnacja Niezapominajki polega na regularnym podlewaniu, szczególnie w suchą pogodę, spulchnianiu gleby, wprowadzeniu nawozów kompleksowych (w zasadzie tylko w roku sadzenia) i osłonie na zimę świerczyną lub warstwą suchego listowia (większość Niezapominajek wytrzymuje przymrozki tylko do –5 °С).
Gatunkowe Niezapominajki rozmnaża się z nasion. Nasiona wysiewamy w maju-czerwcu na grządki rozsadowe lub w inspekty, przy tym mocno nie zagłębiając. Na stałe miejsce rośliny wysadzamy pod koniec lata zachowując odległości jedna od drugiej około 20 cm. Możliwy jest także samosiew, jednak w tym wypadku Niezapominajka może zasiedlić zbyt duży obszar ogrodu i w ten sposób raczej zamieni się w chwast, niż ozdobną roślinę.
Dla otrzymania bardziej wczesnego kwitnienia nasiona na rozsadę wysiewamy w październiku-listopadzie. W dnie kontenera robimy otwór, nasypujemy lekką glebę, zwilżamy ją roztworem nadmanganianu potasu i powierzchniowo wysiewamy nasiona. Glebę nakrywamy papierem i na niego dokonujemy podlewanie. Z pojawieniem się pary prawdziwych listków siewki pikujemy w nieduże skrzynki, utrzymując odległość około 4 cm. Następnie skrzynki umieszczamy w zimnej szklarni i dopiero w marcu przenosimy do ciepłego pokoju. W połowie kwietnia rośliny wysadzamy do ogrodu na stałe miejsce. Z reguły kwitnienie następuje już w maju.
Odmianowe rośliny rozmnażamy poprzez sadzonkowanie. W maju-czerwcu jako sadzonki nacinamy pędy wierzchołkowe o długości około 5 cm, sadzimy je do gruntu i podlewamy. Na początku sadzonki trzeba zacieniać. Należy zauważyć, że Niezapominajka wcale nie jest kapryśna, dlatego można przesadzać ją nawet w czasie kwitnienia.
Ewentualne trudności
Nadmierna wilgotność gleby z czasem może doprowadzić do pojawienia się mączniaka, oraz szarej pleśni i zgnilizny korzeniowej, dlatego zaleca zatroszczyć się о dobry drenaż na działce, szczególnie w nizinach, i nie dopuszczać do zagęszczenia nasadzeń. Jeśli nie udało się uniknąć choroby, rośliny należy obrobić fungicydami.
Niezapominajki mogą zostać zaatakowane przez pchełki krzyżówki, sówki, mszyce i nagie ślimaki. Z tymi szkodnikami walczymy przy pomocy opryskiwania roślin insektycydami.
