Byliny Rumianek

Opis

Cechy charakterystyczne Rumianku

Rumianek (Matricаria) - rodzaj jednorocznych i wieloletnich roślin zielnych należący do rodziny astrowatych (Asteraceae), lub złożonych (Compositae). Te pełne wdzięku rośliny w stanie dzikim można spotkać w lesie, na łące i polu. W ogrodach również szybko zyskały one popularność i obecnie uprawiane są we wszystkich zakątkach światu. To chyba prawdopodobnie jedyny kwiat, który znają wszyscy już od wczesnego dzieciństwa.
Łacińska nazwa rośliny pochodzi od wyrazu «matrix», co tłumaczy się jak «macica». Związane to jest z tym, że już od czasów starożytnych Rumianek był szeroko wykorzystywany przy leczeniu chorób kobiecych. Pliniusz Starszy nazwał Rumianek «Chаmaemellon», co w tłumaczeniu z języka greckiego oznacza «niskie jabłko», ponieważ zapach tych kwiatów przypominał Rzymianinowi aromat wydzielany przez jabłka. Rosyjska nazwa rośliny («romaszka» - zdrobniała forma wyrazu «roman») jest, najprawdopodobniej, zapożyczeniem z języka polskiego. Polacy już w XVI wieku nazwali te urocze kwiatuszki «kolor Romanowów», «Romanov kwiat» a do języka polskiego nazwa rośliny przyszła z łaciny, gdzie wyraz «romana» oznacza «rzymska». Rośliny te stały się na tyle popularne, że teraz Rumiankami często nazywa się jakiekolwiek kwiaty o białych płatkach i ciemnym środku.

Rumianek ma skrętoległe, proste lub pierzasto-sieczne liście. Łodyga jest prosta, osiąga od 15 do 100 cm wysokości. Kwiaty-koszyczki zebrane są w baldachogroniasty kwiatostan. Brzegowe kwiaty - języczkowe, białego ubarwienia, a w środku rozmieszczone są rurkowate - żółtego odcienia. Kwitnienie występuje od wiosny do późnej jesieni. Owoc przedstawia sobą 3- lub 4-żebrową drobną niełupkę.

Rodzaj Rumianek jest reprezentowany przez około 20 gatunków, z których najbardziej popularne to:

Rumianek pospolity, zwany też lekarskim, aptecznym lub leczniczym (Matricaria chamomilla, lub Matricaria recutita) - roślina jednoroczna, szeroko rozpowszechniona w Eurazji i Ameryce, wyróżniająca się palowym korzeniem jasnobrązowego koloru, prosto stojącą łodygą o wysokości 15-55 cm, jajowatymi liśćmi, ułożonymi skrętolegle, pustym dnem kwiatowym i licznymi kwiatostanami-koszyczkami o średnicy do 2 cm. Ten gatunek od dawna stosowany jest w medycynie i kosmetologii. Dzięki zawartym w kwiatach glikozydom, flawonoidom, olejku eterycznemu, azulenu, kwasowi antemisowemu i askorbinowemu, Rumianek apteczny jest najpopularniejszą rośliną leczniczą, wyciągi z jego wysuszonych kwiatostanów pomagają pokonać różne dolegliwości. To właśnie Rumianek apteczny, w odróżnieniu od pozostałych gatunków tego rodzaju, posiada charakterystyczny aromat jabłek;

Rumianek bezpromieniowy (Mаtricaria discoideа) -również stosuje się w medycynie, od poprzedniego gatunku wyróżnia się brakiem białych języczkowych kwiatów;

Rumianek dziewiczy (Matricaria eximiа) - roślina wieloletnia uprawiana jako roślina jednoroczna, wyrasta do 55 cm wysokości i wyróżnia się baldachogroniastymi kwiatostanami;Rumianek Czichaczowa (Matricariа tchihаtchewii) - niska roślina charakteryzująca się bezlistną łodygą, na szczycie której umieszczony jest tylko jeden kwiat;

Rumianek ogrodowy lub Jastrun (Laucanthenum) -uprawiany w ogrodach jako ozdobny kwiat. To roślina wieloletnia o dość dużych kwiatach-koszyczkach (do 15 cm średnicy) i prosto stojącej łodydze, czasami osiągającej jeden metr wysokości. Istnieją odmiany nie tylko o tradycyjnie białych brzegowych kwiatach, lecz również różowych, żółtych, czerwonych, bordowych i fioletowych. Oprócz tego, dość często można spotkać niezwykłe odmiany o pełnych kwiatostanach, które kształtem przypominają kwiaty złocienia;

Rumianek skalny, lub Jastrun kurylski (Leucаnthemum kurilensе) - roślina wieloletnia o siecznych liściach, niewysokiej łodydze (do 20 cm) i dużych kwiatach białego ubarwienia. Występuje przeważnie na wyspach i na skalnych terenach.

W architekturze krajobrazu ozdobne gatunki Rumianku uprawiane są w bordiurach, rabatkach, ogrodach skalnych, miksbordierach, na klombach, wzdłuż dróżek. Przy tym najlepszymi sąsiadami są dla nich chabry, dzwonki, maki i trawy. Dość często niskie Rumianki wykorzystywane są w uprawie pojemnikowej, dobrze wyglądają również w ścięciu, ponieważ dość długo zachowują swoją świeżość.

Sekrety udanej uprawy Rumianku

Na ogół, Rumianek nie jest wymagający do miejsca występowania, ale lepiej się czuje na otwartych miejscach z piaszczystą glebą o obojętnej kwasowości i dobrym drenażu.

Podstawowa pielęgnacja Rumianku jest bardzo prosta, zakłada ona odpowiednie terminowe usuwanie chwastów, spulchnianie gleby i podlewanie. Jeśli nie chcecie mieć rumiankowego pola, należy natychmiast usuwać przekwitłe kwiatostany, ponieważ rośliny te dają obfity samosiew. Rumianek dobrze reaguje na wprowadzenie nawozów kompleksowych, dlatego nawożenie 2-3 razy w sezonie nie zaszkodzi. Na zimę nadziemną część rośliny należy ściąć. W zbyt chłodne zimy ogrodowe formy Rumianku należy osłaniać nietkanym materiałem lub suchym listowiem, przy tym osłonę lepiej usunąć natychmiast po topieniu śniegu, żeby nie dopuścić do gnicia. Co 4-5 lat zaleca się odmładzać rośliny.

Rumianek rozmnaża się z nasion. Przy tym nasiona wyróżniają się wysoką zdolnością do kiełkowania i doskonale roznoszą się przez wiatr i deszcz, co często doprowadza do przeistoczenia się bardzo ozdobnej rośliny w chwast, który okupuje cały ogród. Siew wykonujemy pod koniec lata, przed zimą lub wiosną, przy tym nasiona mocno nie zagłębiamy i nie zapominajmy we właściwym czasie podlewać. Wschody pojawiają się już za tydzień-dwa, a przez 4 miesiące roślina przechodzi wszystkie stadia rozwoju. Optymalna temperatura do kiełkowania - około 20 °C, dlatego przy chłodnej pogodzie dla bardziej intensywnego rozwoju siewki można nakryć polietylenem. Następnie młode rośliny należy przerzedzić.

Można wysiewać nasiona na rozsadę w marcu. Z pojawieniem się pary listków siewki pikujemy do oddzielnych doniczek, a w maju przesadzamy do otwartego gruntu na stałe miejsce, utrzymując odległość 30 cm między roślinami.

Jastrun dość często rozmnażany jest sposobem wegetatywnym. Przy tym w sierpniu (pożądane jest w pochmurną pogodę) krzew razem z kłączem ostrożnie dzieli się na części, które wysadza w uprzednio przygotowany dół lub bruzdy.

Ewentualne trudności

Przy nieprawidłowej pielęgnacji roślina ma skłonność do takich chorób, jak fuzarioza, rdza, plamistość, szara pleśń, mączniak. Aby ich uniknąć, trzeba nie dopuszczać do nadmiernego nawilżenia gleby, w porę przeprowadzać pielenie i opryskiwać Rumianki fungicydami. Mocno uszkodzone rośliny lepiej ściąć pod korzeń.

Czasem Rumianek może zostać uszkodzony przez drutowce, które zjadają korzenie, mszycę burakową i larwy Tripanaea stellata, wyrządzają szkodę kwiatom, oraz pienika i wciornastki. Ze szkodnikami walczymy przy pomocy odpowiednich insektycydów.